เรื่องโดย อาจารย์นิศา บูรณภวังค์ อาจารย์ประจำสังกัดศูนย์ภาษา วิทยาลัยดุสิตธานี
ที่มา: The Bangkok Insight (www.thebangkokinsight.com)
——————————————————————————
ว่ากันว่า… อาหารมีกลไกอะไรบางอย่างที่สามารถกระตุ้นความทรงจำอันทรงพลังทำให้เราย้อนคิดคำนึงถึงอดีต รำลึกถึงสถานที่และช่วงเวลาที่หล่อหลอมเราในวัยเด็กได้อย่างน่ามหัศจรรย์
ผู้เขียนเชื่อว่าเราทุกคนมีรสชาติของความทรงจำอยู่ในหลายเมนูที่เรารับประทาน “ซื้อไมโลกินกี่ทีก็ยังรู้สึกว่า ไมโลฟรีที่แจกในโรงเรียนที่เรากินตอนเด็กมันอร่อยกว่านี้นี่นา” ความสัมพันธ์ระหว่างอาหารกับความทรงจำเป็นเรื่องของอดีตกับปัจจุบัน รสชาติบางอย่างกระตุ้นให้เรานึกถึงอดีตเหมือนกับเอาอดีตมาวางอยู่บนจานข้าวด้วย คงเพราะเวทมนตร์ของอาหาร คือ กลิ่น กับ รส ละมั้ง จึงไม่ใช่เรื่องน่าแปลกใจที่เราได้กลิ่น หรือ รับรสสัมผัสแล้วก็หวนไปนึกถึงอดีตโดยอัตโนมัติ
ซูซาน เคราส์ วิทเบิร์น ศาสตราจารย์กิตติคุณด้านจิตวิทยาจากมหาวิทยาลัยแมสซาชูเซตส์ แอมเฮิร์สต์ เขียนไว้ในบทความสำหรับ BBC ว่า “ความทรงจำเกี่ยวกับอาหารเกี่ยวข้องกับพื้นที่พื้นฐานในสมองที่ไม่ใช่คำพูดซึ่งสามารถข้ามการรับรู้โดยรู้ตัวของคุณได้” เราอาจนึกถึง มาม่าผัดลูกชิ้นแดง ๆ ทอดที่อุดมไปด้วยแป้งมากกว่าเนื้อสัตว์หน้าโรงเรียน ข้าวผัดฝีมือแม่ที่มีวัตถุดิบเป็นของเหลือในตู้เย็น หรือมาม่าใส่ตำลึงที่ไปดึงข้างรั้วบ้านมาทำกินเอง ความคิดถึงอาหารจึงเป็นอารมณ์หนึ่งที่มีปฏิกิริยาต่อเราอย่างชัดเจนเมื่อได้กินหรือได้เห็น ดังนั้นผู้เขียนจึงคิดว่าอาหารไม่เป็นเพียงแค่สิ่งที่เรารับประทานเข้าไปเพื่อให้อิ่มท้อง หรือได้คุณค่าทางโภชนาการ แต่ในบางครั้งอาหารก็มีความสัมพันธ์กับเหตุการณ์หรือประสบการณ์ในแต่ละช่วงชีวิต อาจพูดได้ว่า อาหารคือสะพานเชื่อมเราในอดีตกับปัจจุบัน นอกจากนั้นอาหารยังผูกพันอยู่กับพื้นที่ที่แตกต่างกันอีกด้วย เพราะในแต่ละสังคม อาหารมีความต่างกันไปตามลักษณะทางภูมิประเทศ ภูมิอากาศ ความเชื่อ และผู้คน
และที่น่าทึ่งคือ ความทรงจำเกี่ยวกับอาหารจานใดจานหนึ่ง หรือรสชาติใดรสชาติหนึ่ง สามารถกระตุ้นให้เราเกิดความรู้สึกสบายใจและปลอดภัยได้ด้วย เช่น ทำให้หวนนึกถึงความทรงจำดีๆ ในช่วงเวลาที่อยู่กับเพื่อนหรือครอบครัว แต่ก็นะ…บางทีอาหารก็อาหารจะนำพาเราไปสู่ความทรงจำแย่ ๆ ก็ได้เหมือนกัน นั่นคือเหตุผลว่า ทำไมวิทยาลัยดุสิตธานีซึ่งมีสาขาศิลปะการประกอบอาหารจึงมุ่งมั่นที่จะสอนนักศึกษาให้ทำอาหารอร่อยอย่างแท้จริง เพราะอย่างน้อยก็อย่าให้รสชาติอาหารมาเป็นตัวสร้างความทรงจำแย่ ๆ ให้แก่ผู้บริโภคค่ะ
ว่าแต่…คุณผู้อ่านยังจดจำอาหารที่ทำให้นึกถึงความทรงจำในอดีตได้หรือเปล่าคะ?
